Als ik mijn klanten vraag mensen uit te nodigen voor mijn gratis kennismakingslessen, zeggen ze vaak: ‘Ik kan het niet goed uitleggen wat het is en wat het doet!” Ik kan dat goed begrijpen. Het is ook moeilijk in woorden uit te leggen. Dat is de reden van de gratis lessen en de 3-lessen-strippenkaart. Het zelf ervaren is hier echt nodig. Ik zal hier proberen uit te leggen waarom dat is.
Beperkt bewegingsrepertoire
Meestal ervaren mensen zichzelf door hun beperkingen, door wat niet gaat, een pijnlijke of stijve schouder bijvoorbeeld. Of die steeds weer terugkerende rugklachten, waardoor heel veel bewegingen langzamerhand worden afgeschaft, bewust of onbewust. Hierdoor wordt het bewegingsrepertoire beperkter, kleiner.
Veel van wat je doet, doe je in dit beperkte repertoire en vaak, als we erbuiten gaan, worden we ook meteen weer teruggefloten doordat het pijn oplevert. Dit versterkt de gewoonte totdat we er nooit meer buiten gaan. De bewegingsruimte is ongemerkt een feit geworden: “Dit is wat ik kan”. Dat is geen bewuste gedachten, maar volkomen geautomatiseerd. Bijvoorbeeld, ik heb vroeger met mijn chronische rugklachten heel lang niets van gewicht gedragen omdat dat extra pijn opleverde. Ik zette mijn fiets in de supermarkt tegen de muur klaar en vulde mijn tas in het winkelwagentje. Die zette ik vlak bij mijn stuur, zodat ik mijn zware tas alleen maar omhoog hoefde te tillen totdat het hengsel over het stuur hing. Zo beperkte ik het dragen van het gewicht tot het minimum en hoefde ik niet te bukken.
Ik weet nu nog dat moment dat ik opeens wist: ik kan dat kratje optillen. Dat was het moment dat ik mijn beperkende onbewuste en halfbewuste programma van “ik kan niet tillen” los kon laten. Dat was jaren nadat de rugklachten allang waren verdwenen dankzij de feldenkraislessen.
Gewoonte programma’s
Al die programma’s die we in ons hebben kun je samenvatten met het woord ‘gewoonte’. Het is zo ‘gewoon’ geworden dat we het niet meer opmerken. Het is in ons onbewuste gekomen, onze zogenaamde automatische piloot. Het is synoniem geworden met wie we zijn.
Zo zijn er een heleboel veel kleinere gewoontes die je niet opmerkt, bijvoorbeeld de manier waarop je denkt dat je je schouders ontspant, maar dat bepaalde spieren daar niet bij horen en dus altijd aangespannen zijn. Of bijvoorbeeld dat als je zit je onbewust duwt in de vloer en daardoor moet je in je buik- en rugspieren een aanspanning maken om die druk te compenseren, ook volkomen onbewust en gewoontegetrouw. Dit zijn 2 voorbeelden die heel veel voorkomen in mijn praktijk.
Kunnen kiezen, hoe doe je dat?
Hoe zou je kunnen opmerken wat je doet als het zo ‘gewoon’ voor je is? Dat kun je alleen als je iets doet wat verandering in de gewoonte brengt. Als je uitgenodigd wordt met variaties te spelen, zodat er meer keuze is dan die ene, nl. je gewoonte, dan geef je jezelf de mogelijkheid weer te voelen welke eigenlijk de meest prettige is, de makkelijkste manier. Daarna kun je ook voelen dat het anders is dan daarvoor. In het voorbeeld van de schouder van hiervoor voelt het letterlijk ruimer en ontspannener.
Zo heb je de bewegingen vroeger opgebouwd. Hoe verfijnder dat systeem van voelen en ervaren is, hoe preciezer is je keuze van wat beter werkt. En dat is precies wat we in elke feldenkraisles doen: het sensorische systeem scholen in het voelen en daarmee leren kiezen wat beter werkt.
Overlaten aan je brein
Dat zijn geen keuzes vanuit ons denken. Het brein kiest. Het brein kan heel goed kiezen wat gemakkelijker is, daar is hij voor geprogrammeerd. Wat het brein daarvoor nodig heeft is jouw aandacht en dat je preciezer wordt in het voelen van de verschillen. Dus dat je leert al bewegend beter te onderscheiden. Onderscheiden in hoe je beweegt, wat voor andere opties er mogelijk zijn en of er verschil is hoe je rechts doet of hoe je links doet. Dat is wat de feldenkraislessen je bieden: een leertuin van ervaringen, variaties, voelexperimenten en vooral soms onmogelijk lijkende of gewoon onverwachte bewegingen om dat voelsysteem nog wakkerder te maken. En daar kun je onbeperkt in groeien, beter in worden. Daarom doen mensen soms wel jaren of gewoon hun leven lang mee met wekelijks feldenkraislessen of weekendworkshops. Er is altijd een beter ten opzichte van dit moment en vaak is dat steeds weer verrassend.
Om dat vanuit gemak te doen zijn veel bewegingen liggend op de vloer en als je dan weer staat merk je pas wat er allemaal is veranderd in hoe je staat, hoe je loopt, in hoe je jezelf ervaart en hoe je je voelt. Hoe er dus iets is veranderd in je gewoonte- en bewegingspatronen en dus in jou als mens.
Nieuwsgierig geworden? Kom dan vooral uitproberen in 1 van mijn gratis kennismakingslessen kijk voor de data hier , download de gratis lessen die ik op mijn website aanbied of neem een 3-lessen-strippenkaart.
Beste Tjitske,
Dank voor je toelichting. Helder.
Er rijzen twee vragen:
1. Is het dan zo dat een spier niet werkelijk stijf is, maar dat die alleen door een ingesleten gewoonte of gedachte stijf is (geworden)? Kan die stijfheid dan als sneeuw voor de zon worden opgeheven?
Bijvoorbeeld: ik lijk niet meer de lenigheid te hebben om bij (min of meer) gestrekte benen met m’n beide handen plat op de grond te komen. Ik doe regelmatig wat rustige oefeningetjes, ook die verkenningen die je met feldenkrais kunt doen. De ‘weerstand’ van de spieren blijft.
2. Wat is het verschil met yoga (met name: vinyasa yoga; zie o.a. svahayoga.com)? Daar gaat het ook om het verkennen van de mogelijkheden van het lichaam en de energiestromen daarin, incl de ademhaling. Een algehele doorstroom dus. Waardoor je je na afloop van een sessie ook anders kunt voelen. (Dit weet ik niet op grond van eigen ervaring, maar is gebaseerd op wat ik hoor van mijn dochter, die regelmatig vinyasa yoga beoefent.)