Ik loop regelmatig door en rond mijn wijk Lombok. Vaak ontmoet ik wandelende of hardlopende mensen. Ik kijk daar graag naar, maar het effect op mij is heel verschillend. Als iemand moeizaam of zwaar loopt voel ik in mezelf de moeite en denk ik: “Moedig dat je hier nu zo loopt, maar hoe lang houd je dit vol en hoe voel je je erna?” Als iemand licht en gemakkelijk loopt heb ik een heel andere reactie. Meestal loopt zo iemand ook echt mooi en dat is plezierig om naar te kijken. Dan komt alleen bewondering en genieten van andermans flow!
hoe vanzelfsprekender de verschillende lichaamsdelen samenwerken hoe soepeler je loopt, alsof al je gewrichten gesmeerd zijn
Omdat ik elke week op ongeveer dezelfde tijd langs een bepaalde plek loop, kwam ik een paar weken achter elkaar twee mannen tegen die samen hard liepen en kennelijk dus ook op een vaste tijd hadden afgesproken. Wat opviel was dat de ene man prachtig en harmonisch liep met een rustige, regelmatige en lichte pas. De ander liep ernaast te hijgen en te puffen en het zag er allemaal zeer moeizaam uit. Deze laatste man was een verhaal aan het vertellen en de andere man luisterde alleen maar. De eerste keer viel het contrast op, de tweede keer viel het hijgen en proberen het verhaal toch te vertellen op. De derde keer hoorde ik ze al van ver komen. Ik kon niet anders dan stoppen en kijken en glimlachen: het was zo’n komisch gezicht! De luisterende man leek mij ook te herkennen en riep in het voorbijgaan: “Hij vertelt me alles over Japan!” Wonderlijk, dacht ik, zou hij niet merken hoeveel moeite zijn loopcollega erin moest stoppen om juist dat te doen? Zou de verteller merken hoeveel moeite hij zowel in zijn lopen als in zijn vertellen stopte of zou hij denken dat meer moeite nog meer afvalt. Want dat laatste was vast en zeker de reden dat hij met deze zeer geoefende hardloper meeliep.
Ik dacht erover na wat het precies is waardoor iemands bewegen me vreugde geeft en wanneer iemands bewegen me eerder zorgen laat maken over of iemand niet zijn gewrichten overbelast. Het is de totale beweging die het verschil maakt.
- Is de beweging over het hele lichaam gelijk verdeeld? Of worden bepaalde delen extra ingezet, terwijl anderen juist niet of nauwelijks meedoen?
- Zijn de bewegingen passend volgens de wetten van onze anatomie?
- Zijn de bewegingen vloeiend of meer staccato of schokkerig? Ritmisch of eerder onregelmatig? Zijn de beide passen gelijk van grootte of laten links en rechts een verschillende grootte zien? En is dat ook te horen in de klank?
- Hoe loopt iemand op de aarde? Gebruikt hij de veerkracht die de aarde teruggeeft bij elke stap en die de tred licht en veerkrachtig maakt? Of is het een moeizaam gevecht tegen de zwaartekracht in?
1. Verdeling over het hele lichaam
Als een beweging goed gaat is de verdeling van de arbeid over de verschillende spieren zo dat de grootste spieren het grootste deel van het werk op zich nemen. De grootste spieren zitten rond bekken, buik en onderrug, dus ongeveer rond je zwaartepunt in het midden van je bekken. In de extremiteiten, benen en armen, gaat er naar het eind toe, voeten en tenen, handen en vingers, meer nadruk op beweeglijkheid en coördinatie en minder op kracht.
Ook in de beweging kun je dat onderscheid maken: doen alle bewegende delen even veel mee? Bijvoorbeeld een stijf in het midden gehouden bekken, maakt dat je benen veel harder moeten werken en relatief grotere bewegingen maken ten opzichte van een bekken dat in de beweging deelneemt met haar eigen bewegingsrichting en -patroon.
2. Passend bij de natuur
Elk gewricht heeft zijn eigen vorm en karakter en bepaalt daarmee ook waar bewegingen het simpelst en gemakkelijkst gaan. Meer bewustzijn daarvan kan veel uitmaken. Het streven is elk gewricht in herhalende bewegingen nooit tot de grens van mogelijkheden te belasten, dus in het stretchgebied van spieren en banden, maar eerder in het gemakkelijke middengebied.
3. Bewegingsritme
Eigenlijk kun je kwaliteit van bewegen goed beoordelen aan de mate van flow in het ritme en de regelmatigheid en continuïteit ervan. Laatst kwam een hardloper bij mij voor een individuele sessie. Anderen zeiden steeds dat hij zo scheef en ongelijk liep. Nou dat was evident: hij maakte een veel grotere stap met rechts, terwijl zijn linkerarm royaal naar voor zwaaide. Ik vroeg hem dat uit te vergroten: loop eens alsof je steeds met je rechter been over een slootje wilt springen en dan je linkerbeen bijtrekken. Het gaf hem een heel stimulerend en vrij gevoel. Probeer het nu eens andersom? Nu kon hij pas voelen hoe ongelijk zijn 2 benen een stap naar voren maken. Het was helemaal niet fijn om te doen nu. We hebben wat gewerkt aan de draaimogelijkheid van de borstkas en toen we daarna weer met de verschillende loopmanieren gingen spelen was het verschil nihil. En hij kreeg bewegingen mee om het nieuwe patroon te helpen automatiseren.
4. Zwaartekracht
Vaak denken we dat alles wat we doen zwaar is omdat we ons in het zwaartekrachtsveld omhoog moeten houden. Maar ik zeg altijd: de zwaartekracht is je vriend, je kunt jezelf er juist door laten dragen. De zwaartekracht bestaat uit 2 delen. Een neergaande kracht naar de aarde toe waarmee je je gewicht in de aarde of in je botten kan laten rusten. En een opgaande kracht, die de veerkracht van de aarde is die je bij elke stap weer omhoog laat gaan. Je voet ‘valt’ bij elke stap op de grond met de zwaartekracht mee en door de veerkracht van de aarde wordt de beweging omhoog ingezet waarmee je je stap zet. Je bewust te zijn van deze 2 krachten helpt de lichtheid in de herhalende beweging te vinden. Natuurlijk is een bepaalde mate van spierconditie voorwaarde om dit te kunnen voelen.
Dit zijn zo wat eerste gedachten bij ‘gesmeerd lopen’ die, denkend aan het contrast tussen de 2 loopmaatjes, naar boven kwamen. Heb je andere punten waar je naar kijkt als je beweging ziet en ervan geniet, deel het dan in het commentaarveld hieronder. Ook als je naar aanleiding van deze blog vragen hebt kun je ze gerust hieronder stellen en ik zal je antwoorden en misschien doen andere bewegingsexperts wel mee vanuit hun visie.
Wil je leren gesmeerder te lopen dan nodig ik je graag uit contact op te nemen via feldenkraiscentrumutrecht@lombok.nl.
No comments yet.