Hoe schouderklachten ontstaan.
Omdat ik me dit voorjaar wil richten op waarom schouder- en/of handklachten zoveel voorkomen, vertel ik hier wat mijn ervaring is in sessies met mensen met deze klachten. Het zijn vaak mensen met een wat strakke rug en de schouders naar achter getrokken. Ze zijn ook heel trouw in het uitvoeren van instructies die ze ergens gekregen hebben: rug recht en schouders naar achteren. Ze hebben geen idee van hoe de schouder functioneert en waarom die ingrediënten het begin zijn van de problemen.
Een kop-kom gewricht
Een gewricht is het scharnierpunt tussen 2 of meer botten wat beweging mogelijk maakt tussen die botdelen. Het schoudergewricht is 1 van de meest complexe gewrichten in ons lichaam. Wij noemen de schouder een kop-kom gewricht, waar het ene botdeel de kop heet en het andere botdeel, waar het mee scharniert, de kom. Dat klinkt simpel. Een ander typisch kop-kom gewricht is het heupgewricht, waar de kop in het bovenbeenbot zit en de kom een onderdeel is van het bekken. Het is het scharnier tussen been en romp en de vorm maakt het een min of meer stabiel gewricht: kop mooi rond en idealiter voor de helft in de kom vallend van ongeveer gelijke maat.
Waar zit de kom van het gewricht eigenlijk?
Bij de schouder is dat een stuk ingewikkelder en minder stabiel om ruimte te geven aan de grote beweeglijkheid van de schouder. Als ik mensen met schouderklachten vraag waar het schoudergewricht zit, dan weten ze meestal wel dat de kop het bovenste deel van het bovenarmbot is. Maar waar scharniert dat bovenarmbot in de kom? Bij welk bot hoort de kom? Daar hebben ze nooit over nagedacht en het meest gegeven antwoord is met de romp. Denk hier zelf ook even over na voor je doorleest. Hoe denk jij dat het zit? Ik geef hier expres geen plaatje van het skelet in het schoudergewricht, omdat ik ervan overtuigd ben dat het je eerst voorstellen en voelen ervan veel effectiever is.
Veel complexer dan kop-kom gewricht
Hier komt dus de ingewikkeldheid van het schoudergewricht om de hoek kijken, want er spelen meer gewrichten een rol in de beweeglijkheid van de schouder. De schouder vormt nl met 2 andere botten de schoudergordel: sleutelbeen en schouderblad. Dat is een beweeglijk geheel dat om de borstkas hangt. Het sleutelbeen scharniert bij het borstbeen. Dat is het enige vaste gedeelte van de schoudergordel aan de romp.
Aan de buitenkant scharniert het sleutelbeen met je schouderblad dat verder achter over je borstkas heen hangt. In het schouderblad aan de buitenkant is het verdikt. Dat is de kom waar je bovenarm in scharniert. De kop mooi rond, maar de kom een stuk kleiner en een bijna vlakke vorm. Als je je schouders optrekt voel je dat je schoudergordel vrij kan bewegen langs je borstkas en zo dichter naar je oren komt. Als je je dan richt op je sleutelbenen, dan voel je de buitenkant ervan mee omhoog gaan en zo ontstaat een beweging van het sleutelbeen in het gewricht met het borstbeen. Als je het met 1 schouder doet en je andere hand op je sleutelbeen legt, kun je die beweging voelen.
Het prachtige dynamische functioneren
Die schoudergordel is een dynamisch geheel waarbij de beweging van de arm afhankelijk is van het vrij meebewegen van je schouderblad. Je kom volgt in de beweging de kop, dus heel anders dan in het heupgewricht waar de kom een onderdeel is van het grote en compacte bekken.
Wat gebeurt er dus als je de instructie: ‘rug recht, schouders naar achteren’ opvolgt? Dan zet je het schouderblad gedeelte van de beweging vast in je rug. Je arm kan echter in haar eentje maar een klein deel van de bewegingsruimte van de schouder maken, ongeveer tot 80 graden, maximaal 90.
Dus als je je arm buigt kun je net het zweet van je voorhoofd vegen en als je je hoofd vooroverbuigt naar je hand toe, kun je je door je haren strijken. Tegelijk trek je als het ware je schouderblad van zijn plaats en omdat je vasthoudend bent in je instructie ‘schouders naar achteren’, wordt het een heus touwtrekken. Touwtrekken tussen de beweging van de arm, die je schouderblad nodig heeft en het vasthouden van je schouderblad in je rug. Dat leidt tot frictie in het schoudergewricht wat op de duur dus de klachten in en rond je schoudergewricht veroorzaakt.
Het andere deel van de oorzaak van veel klachten in het schoudergewricht, vertel ik in het volgende blog. Dit voorjaar gaan mijn feldenkraislessen over dit complexe functioneren van de schouder en schoudergordel.
De lessen zijn weer in het Feldenkraiscentrum Utrecht en online via zoom.
No comments yet.