Vijf fabels over onze houding – deel 1

Voor mij is houding een heel natuurlijk en ontspannen rechtop zijn, of dat nu zittend of staand is. Het is een evolutionair recht waar de mensheid minimaal 20.000 eeuwen aan gewerkt heeft en het zit in ons brein opgeslagen. Ook hebben we het in ons eigen leven in ons brein geprogrammeerd toen we als kind hebben leren zitten en staan en daarna zijn gaan lopen.

Klachten

Veel mensen hebben klachten, bijvoorbeeld rugklachten, juist als ze zich lang in dezelfde houding bevinden. We noemen dat ook wel statische klachten. We zitten veel meer dan evolutionair gezien goed voor ons is. Dat heeft er mee te maken dat we zo graag met ons enorme andere vermogen – ons denken – werken. We hebben de neiging dat denken ook in te zetten in onze houding en beweging, maar dat verstoort de natuurlijke vorm van bewegen.

Onze ideeën

Het sturen van onze motoriek vanuit ons denken is een simplificatie van bewegen. Het is onmogelijk alles wat bij bewegen tegelijk in ons lijf gebeurt te besturen vanuit ons denken. Bovendien gebeurt dat sturen op basis van onze ideeën over zitten en staan.

Rondom het denken over onze houding heersen de volgende fabels:

Fabel 1 – Ik moet me tegen de zwaartekracht in overeind houden. Als je denkt dat het moeilijk is om je in het zwaartekrachtveld overeind te houden, zal je veel meer spieren gebruiken dan nodig is.

Fabel 2 – Om rechtop te zitten moet ik mijn spieren gebruiken. Als je denkt dat je spieren je overeind moeten houden zal je veel overbodige spierkracht inzetten.

Fabel 3 – Zitten = stilzitten. Als je denkt dat een houding statisch is, dat het belangrijk is dat je stil zit of staat, zal je ook veel meer spieractiviteit hebben dan nodig.

Fabel 4 – Mijn rug moet me overeind houden. Als je bij de wervels alleen denkt aan de uitsteeksels die je voelt als je op de rug ligt en je je rug als platte plaat ziet, moet je altijd veel spierkracht geven.

Fabel 5 – Met mijn schouders naar achter help ik mezelf rechtop zitten. Als je zit zoals je dat vroeger op school geleerd hebt, duw je alleen maar met je schouderbladen tegen je ribben.

Hoe we ons denken wel kunnen inzetten in onze wijze van rechtop zijn, is door meer te begrijpen over hoe het werkt en wat wel en niet werkt. Ik zal deze keer ingaan op de eerste fabel.

1. Zwaartekracht

Zwaartekracht is er vòòr ons en niet tegen ons. De zwaartekracht werkt op twee manieren:

• het houd je bij het aardoppervlak, zodat je niet de ruimte invliegt
• de aarde geeft die kracht terug door je te dragen en als je springt mee te helpen vanuit de veerkracht van de aarde omhoog

Dus enerzijds is er de kracht omlaag en anderzijds is er de steunende of zelfs omhoogduwende kracht van het aardoppervlak. Als onze spieren dat toelaten kan de zwaartekracht ons helpen, door ons voor te stellen dat we onszelf kunnen laten rusten in het skelet. Het skelet is stevig en sterk genoeg om ons te dragen. We hoeven met onze spieren ons skelet nauwelijks te helpen, zodat we onze spieren vrij hebben voor beweging en balans.

Als baby hebben we perfect geleerd hoe we de zwaartekracht in ons voordeel kunnen laten werken. Als een baby wil omrollen verplaatst hij zijn gewicht bijvoorbeeld in de richting waar hij heen wil en gebruikt hij zijn arm of been als hendel om uit de middenpositie te komen. Het hele lichaam helpt mee door of toe te geven aan het verplaatsen van het gewicht of het actief te doen. Eerst gaat dat nog moeizaam, maar langzaamaan gaan de spieren steeds beter met elkaar en met de zwaartekracht samenwerken, zodat er een vloeiende beweging ontstaat. Dit proces is goed te zien in dit filmpje van een baby genaamd Liv. De woorden die er bij staan zijn ongeveer zoals een feldenkraisles gaat.

In mijn volgende blog zal ik ingaan op de overige vier fabels. Herken jij je in het idee dat je jezelf overeind moet houden? Of heb je nog een ander idee over rechtop zijn dat hier niet genoemd is? Laat het me weten in het commentaarveld hieronder of via de reply-knop bovenaan.