Hoe je beweeglijk kunt blijven als je moet blijven zitten

Iemand vroeg mij: ‘Hoe kan ik beweeglijk blijven als ik in mijn stoel moet blijven zitten?’ Ikzelf ben deze zomer naar Australië gevlogen. Ik heb in het geheel geen last gehad van deze lange, lange zit in het vliegtuig. ‘Hoe doe ik dat?’ vroeg ik me af. In elk geval laat ik mij rusten in die delen van de stoel die me dragen, dus zoveel mogelijk ontspannen. Maar ik zit niet de hele tijd stil. Ik maak ook geregeld bewegingen.

Als je denkt dat beweging zit in je armen en benen kun je je aardig gevangen voelen in een vliegtuigstoel, in een volle trein of als je in een rolstoel zit. Vooral dus als je lange tijd moet blijven zitten is dat voor sommigen echt lastig. Als je je gaat realiseren dat er nog heel veel te bewegen valt omdat je romp zelf ook beweeglijk is en beweging nodig heeft, komen er opeens heel veel meer opties bij. En die opties zijn ook meteen uitnodigingen om meer los te laten in je rechtop-houd-spieren, zodat je meer kunt (uit)rusten.

Hier zijn een aantal mogelijkheden wat je kunt doen als je gedwongen bent te blijven zitten. De nummers 3 en 4 zijn ook heel geschikt voor de schouwburg of tijdens een concert. Daar heeft niemand last van. Natuurlijk zijn al deze bewegingen ook geweldig als je in een rolstoel zit of op een andere manier veel zit omdat je weinig energie hebt of weinig kunt bewegen.

Algemene regels ten aanzien van deze bewegingen

In het algemeen geldt:

• Geef na elke beweging jezelf de tijd om weer je midden en rustpunt te vinden. Dat is de plek waar je zo ontspannen mogelijk bent, dus waar je in principe niets hoeft te doen.
• Maak de bewegingen langzaam, zodat je de tijd hebt te voelen waar je los kunt laten en mee kunt geven.
• De terugweg naar je midden is vaak langzaam loslaten van de actie, van wat je doet. Je lichaam houdt ervan om in het midden te zijn, dus functioneert bijna als een soort elastiek. Dus laat het ‘elastiek’ niet terugschieten, maar langzaam terugkomen in de oorspronkelijke toestand, namelijk je rustpunt, je midden.
• Voel je jezelf asymmetrisch corrigeer dat niet. Het is oké om het verschillend te ervaren. Je ‘midden’ is daar waar jij het meest neutraal bent, het minste doet. Daarom noem ik het ook je rustpunt.
• Heb je pijnklachten, maak dan de bewegingen zo dat je geen pijn ervaart of geen toename van de pijn. Richt je nog meer op het terugkeren naar je rustpunt en doe de bewegingen zeer langzaam en klein. Zoek naar de ruimte wat mogelijk is. Als je klein begint kun je altijd nog groter worden als het mogelijk is.

Bewegingen binnen het kader van je stoel

1. Je zitbot lichter maken of je ene bil optillen van de stoelzitting. Waar beweegt het dan in je wervelkolom en in je borstkas? Wat doen je schouders en wat je hoofd? Neem waar hoe het gewicht in je bekken verschuift naar je andere zitbot/bil toe. Een aantal malen herhalen en steeds bij het terugkomen helemaal loslaten oftewel het gewicht weer in de stoel voelen terugkomen. Dan kun je merken dat je steeds meer kunt zakken aan die kant. Dan pas ga je je andere zitbot lichter maken. Ook een aantal keren met alle aandacht in wat er beweegt, wat er verandert. Steeds helemaal terug naar de ruststand. Dan beiden afwisselend.

Meestal is één kant makkelijker. Dat is dan waar je begint. Dus je kunt voor je begint even testen welke dat is door beiden te proberen.

Soms is je lichaam zo niet gewend om te bewegen tussen je heupen en je schouders dat je geen idee hebt hoe je dit moet doen zonder sterk naar rechts en links over te gaan hellen. Dat kan natuurlijk niet op een krappe plek en dat is ook niet de bedoeling. Er mag van alles bewegen maar het blijft in de ruimte die je hebt.

Als je niet weet waar je zitbotten zitten of als je je zitbotten niet voelt schuif dan eens aan een kant een hand onder je bil. Dat harde ding wat je dan in je hand voelt drukken is je zitbot. Je zitbot is de onderkant van je bekken. Echt even op je hand gaan zitten en het gewicht erin laten rusten. En dan je hand er heel langzaam onderuit trekken vanaf de zijkant en voel maar hoe anders je nu al zit. Dit is ook als je je zitbotten wel voelt een heel prettige manier om jezelf wat meer zitvlak te geven.

2. Jezelf op verschillende plekken met je rug in de rugleuning drukken. Dus druk maken vanuit een schouderblad bijvoorbeeld. Of het midden van je rug of een bekkenhelft. Steeds weer heel duidelijk de druk langzaam af laten nemen. Niet plotseling loslaten, maar met aandacht voelen dat je wat je tegen de rugleuning drukt weer helemaal langzaam loslaat. Een aantal keren dezelfde plek voor je weer een andere plek neemt. Voel wat er in jou in beweging komt als je dit doet. Waar voel je beweging ontstaan?

3. Druk maken met één voet in de vloer en weer langzaam laten gaan. Hiervoor geldt de hele beschrijving van hierboven ook. Voel wat er beweegt en voel hoe het weer terug komt. Voel ook wat het met je zitbotten doet ten opzichte van de stoelzitting en je rug ten opzichte van de stoelleuning.

4. Beweeg 1 knie naar voren en voel hoe je knie via je bovenbeen en heupgewricht je bekken beweegt, mee vraagt te komen. Voel hoe via je bekken je wervelkolom in beweging komt en je borstkas. Voel welke schouder er mee naar voren komt en waar beweegt het juist naar achteren. Laat steeds iedere beweging eindigen door het naar voren bewegen weer langzaam los te laten, vrij te geven. Je lichaam komt dan vanzelf weer terug alsof het uitgerekt elastiek is geweest. Je hoeft dus niet bewust weer terug naar achter te bewegen, maar gewoon terug laten komen.

Ik ben benieuwd hoe je deze bewegingen ervaart. Deze laatste beweging wordt nog uitgebreid met andere beweegmogelijkheden en er zijn nog 3 andere bewegingen. Als je reageert op dit blog krijg je het hele verhaal naar je toe gestuurd.