Hoe kan ik wat ik aan het eind van de les voel terugvinden

André Swertz komt nu sinds een jaar zoveel hij of ik kan wekelijks. André heeft een hersenbloeding gehad en heeft ten gevolge daarvan een ‘onwillige linkerarm en -been’. Soms werk ik met mijn handen, maar meestal wil André iets wat hij zelf thuis kan doen. Na de lange zomerstop was het allemaal wat strammer en heb ik vooral met mijn handen vertelt dat het ook zachter kon worden: dat hij van geen keuze, namelijk stram, strak, naar keuze, meer bewegingsruimte en meer ontspanning kan gaan. André liep dan ook weer beduidend beter aan het eind van de les, wat hij ook zelf kon voelen.

Nu kwam André de volgende keer met een vraag: ‘Ik voelde de vorige keer duidelijk verschil in mijn lopen, in mijn bewegen. Maar als ik de volgende dag wakker word voel ik me weer net zo stram en als ik ga lopen moet ik echt inlopen. Hoe kan ik het effect van de les langer behouden?
Mooie vraag! Die vraag krijg ik natuurlijk vaker, maar nooit zo duidelijk als hoe André hem stelde. Ik besloot de hele les hieraan te wijden en dat is waar dit blog verder over gaat.

Bewegingen om direct te communiceren met je brein

De feldenkraislessen, in de groep en individueel, gebruiken beweging voor de communicatie met het brein, met je hersenen dus. (Ik gebruik altijd liever het woord brein, omdat dat je hersenen in functie betekent. Hersenen is veel meer anatomisch.) Je maakt een beweging met aandacht en zoekt naar gemak. Die twee, aandacht en gemak, zijn de paramaters voor de verbinding met je brein. Dat geeft een bepaald effect. Er komen andere verbindingen tussen zenuwcellen, maar die zijn heel teer. Stel de oude verbinding voor als een snelweg langs het bos, de nieuwe zijn een soort geitenpaadje door het bos. Als die niet gebruikt worden, worden ze snel weer overwoekerd en opgenomen in het bos.
Dus als je gedurende de nacht weer in je oude verbindingen, dus op de snelweg bent terecht gekomen, is het noodzakelijk om het geitenpaadje terug te vinden.

Bij André is het gemakkelijk lopen de functie waarin hij het merkt. Hij vertelt dat hij elke morgen stijf voelt en als hij zijn dagelijkse wandeling door het park maakt heeft hij 10 minuten nodig om de ‘stijfheid eruit te lopen’. Ik leg hem uit dat door de hersenbeschadiging de tendens tot te veel aanspannen, wat stijfheid is, groot is. We noemen dat ook wel spasticiteit: aanspanning afkomstig uit het brein door de beschadiging aldaar. Maar ook in André’s geval heeft hij keuze. De spasticiteit kan hoger zijn of lager en als je dat leert opmerken is dat redelijk te beheersen. Die beheersing komt van nieuwe verbindingen naar andere hersencellen. En dan komen we weer bij de snelweg, de spastische reactie en aan de andere kant de geitenpaadjes die we samen nieuw aanleggen. Het vraagt dus veel herhaling om het in te slijten en om van de geitenpaadjes een nieuw snelweg te maken. En het vraagt veel aandacht en zoeken naar gemakkelijk bewegen. En vooral om op te merken wanneer je weer in de oude snelweg bent terecht gekomen.

Maar eerst moet het geitenpaadje goed worden ingesleten. Ik vroeg André de volgende bewegingen ’s ochtend voor het opstaan te doen:

Op de rug liggend met opgetrokken benen, de voeten rusten in de voetzolen op het bed. Het rechterbeen beweegt richting de borst en weer terug met de voet staand op de volle voetzool. Tegelijk blijft de linker op de voetzool staan gedurende de hele beweging, dus de knie blijft richting het plafond wijzen.

Daarna hetzelfde met het linkerbeen, terwijl de rechter blijft staan op de volle voetzool. Ook dat een aantal keren. De aandacht wordt dus verdeeld tussen het bewegende been en het been dat blijft staan.

Daarna kunnen de benen afwisselend richting de borst, waarbij de aandacht precies als voorheen in het bewegende been en de staande voet is totdat het bewegende been weer teruggezet wordt met de voetzool op het bed. Pas dan wordt de staande voet het bewegende been.
Je kunt ook luisteren naar de richting van de knie van het bewegende been in vergelijking met elkaar. Dus hoe doet de rechter dat en hoe doet de linker dat?

In het afgelopen najaar heb ik in de wekelijkse les een soortgelijke beweging gedaan met nog extra sensorische stimulatie om het brein nog extra aan te zetten. Hier is het als audio-file, zodat je dezelfde bewegingen met mijn begeleiding kunt doen. Je kunt meteen luisteren via deze pagina. Wil je downloaden, klik dan met de rechtermuisknop op het driehoekje en klik op audio opslaan of downloaden en sla het op in je computer en/of in je telefoon bij muziek. Zo kun je gemakkelijk luisteren vanaf je computer en/of je telefoon.

Ik wens je veel plezier en opnieuw gevonden gemak toe. Ik stel het zeer op prijs als je je ervaring ermee deelt in het commentaarveld hier onder.