Hoe vind je meer bewegingsgemak

Laatst had ik een afspraak met Maaike, een van de deelnemers in de wekelijkse groep. Zij maakte vaker zo nu en dan een afspraak, omdat ze last heeft van pijnklachten in haar rechter heup. Maar nu had ze een afspraak omdat ze mijn pakketaanbieding heeft genomen: groepslessen in combinatie met 1 individuele les per maand van dit semester.

Motivatie voor een individuele les

Maaike zei: “Ik dacht vanochtend wat een luxe het is om nu zomaar een afspraak te hebben met jou zonder dat er een reden voor is. Tegelijk moet ik toegeven dat ik de laatste week als ik opsta zo’n felle pijn heb in mijn heup dat ik het gevoel heb dat ik er doorzak. De pijn trekt wel weer snel weg.”
Dit is natuurlijk typisch. Een afspraak maak je alleen als je het zelf niet meer kunt oplossen. Maar zou het niet veel beter werken als we ons eerder gunnen eens samen met iemand die we vertrouwen naar onze ongemakken te kijken? Aan de andere kant begrijp ik heel goed waarom dat toch niet gebeurt: het is een behoorlijke investering in tijd en in geld en dan heb je een stevige motivatie nodig om dat te doen. En uit de hand gelopen pijn is een heel goede motivatie!

Voor Maaike was het wel weer een feest van ‘vinden’ deze sessie.
Ik liet haar op een tamelijk stevige styropor rol staan zonder zich vast te houden.
Hoe doe je dat? Ik leg van tevoren uit dat het erop staan niet belangrijk is. Het gaat om de manier waarop je dat doet, het proces zelf.

Heel langzaam maak je 1 voet los van de grond en die zet je op de rol. Dan breng je uiterst langzaam je gewicht over van het achterste been naar het voorste been, waarbij het achterste been langzaam het contact met de grond verliest en het voorste been geleidelijk het gewicht overneemt en omhoog brengt door te strekken in het been.

Uitdagend

Om 2 redenen was dit best een uitdaging:
1. Welk been kies je? Het klachtenvrije been zou dit redelijk makkelijk moeten kunnen doen, zo dacht ik. Maar daarvoor moet Maaike wel haar hele gewicht eerst op haar andere been brengen om de voet op de rol te kunnen zetten.
Ik koos toch vanuit die strategie.

Nieuwe vaardigheden leren doe je vanuit gemak.

Maar Maaike vond dat even op het rechterbeen staan best lastig. Dus vroeg ik haar het uit te proberen met het rechterbeen eerst, wat ze spontaan doet als ze een stap zet omdat links haar meer gemak en stabiliteit geeft. Dat omdraaien werkte niet: het rechterbeen wist niet hoe het op de rol moest gaan staan. Dus gingen we toch aan de slag met het linkerbeen op de rol.

2. Maaikes plezier en enthousiasme in beweging laat haar vrijwel altijd spontaan kiezen voor groot en snel. Dat voelt fijn! En nu vroeg ik haar heel langzaam te gaan. Dat was wel even een zoeken hoe dat te doen.

Langzaam bewegen terwijl je iets nieuws doet geeft je de ruimte te voelen hoe je het doet en wat er allemaal in beweging is. En het helpt je opmerken wanneer je harder gaat werken.

De zoektocht hoe op de rol te gaan zonder in de versnelling te gaan, d.w.z. er niet bij wijze van spreken op te ‘springen’, is een heel proces. En dat is de reden waarom ik het vaker gebruik als hulpmiddel om iemand iets anders te laten voelen en zich ergens bewust van te laten worden.
Wat doen de schouders? Wat doet je hoofd en waar kijk je naar?

Veranderen van tegenwerkende gewoontes

Wat ik vaak zie is dat mensen hun romp in 1 blok houden, alsof je been je romp moet dragen als een massief en passief uithangbord. Loodzwaar is dat! Het vraagt enorm veel spierkracht om de massa die je romp is te dragen vanuit 1 been als je romp zich niet aanpast aan de veranderde basis, nl. 1 been, 1 voet. Wat dat been en dus ook de heup nodig heeft is flexibiliteit in de wervelkolom, in de ribben, de schouders, aanpassing in de positie van het hoofd en de aanpassing in het bekken. Dat maakt het dragen van je gewicht in 1 been makkelijk en licht. Toch hebben veel mensen geen idee hoe ze de vraag van de voet moeten beantwoorden, hoe ze de asymmetrie kunnen toelaten die dat vraagt. Met al haar ervaring in de groepslessen was het voor Maaike niet lang zoeken om dat te vinden.

En dat is waarom alleen heel langzaam bewegen iets van vinden oplevert. Snel betekent je onbewust schrap zetten, in je gewoonte blijven van onbewuste aanspanning. Langzaam en ook eerst klein, dus niet meteen er helemaal op willen gaan staan, betekent de mogelijkheid om iets nieuws te vinden, een mogelijkheid tot voelen wat je te veel doet en hoe je dat kunt loslaten. Alleen langzaam heb je de tijd om tijdens het bewegen op te merken wat je werkelijk doet.

En met Moshe Feldenkrais:

‘Als je weet wat je doet kun je doen wat je wilt!’

Maaike kon zo voelen dat haar schouders mee gingen doen. De een ging naar voor en de ander naar achter en de wervelkolom draaide hierin ook mee. Het gehele gewicht werd zo meer boven het dragende been gebracht. Het is zo bevredigend als het dan lukt het langzaam, licht en vanzelfsprekend te doen en met gemak even op de rol te kunnen blijven staan. Nadat ik op mijn bank met mijn handen had gewerkt aan een betere verbinding tussen been en romp ging het nog zoveel makkelijker en vanzelfsprekender!

Ook proberen?

Ditzelfde proces kun je doen op een traptree. Nadeel is dat de traptree niet diep genoeg is om je hele voet erop te zetten en dan kun je het dus beter zijwaarts doen, staand met je gezicht of je rug naar de muur afhankelijk van het been wat opstapt. Je kunt ook een opstapbankje of een stepsbankje gebruiken als je die hebt.
En wat een feest wordt traplopen als je dit vrij kunnen geven van je wervelkolom, ribben en schouders daar ook kunt ervaren!

Als je bovenstaande zelf uitprobeert welke schouder komt naar voren als je op 1 been op de traptree stapt? Deel het in het commentaarveld hieronder.